پیش‌روی
ترجمه‌ی امیر احمدی آریان
نشر زاوش
۴۱۳ صفحه، ۱۹۵۰۰ تومان
چاپ اول، بهار ۹۲
۳.۵ از ۵
داکترو یا دکتروف را با رگتایم می‌شناسیم؛ رمانی درباره‌ی سال‌های اولیه‌ی قرن بیستم که سال‌های ظهور مدرنیته در آمریکا بود. دکتروف در رگتایم روایتی تخیلی از آن سال‌ها ارائه می‌داد، روایتی که در آن شخصیت‌های حقیقی در کنار شخصیت‌های داستانی در داستان زنده می‌شدند، تاریخ جعل می‌شد و داستان با ریتمی تند پیش می‌رفت. دکتروف در «پیش‌روی» دوباره به این تم برگشته. پیش‌روی روایتی است از برهه‌ای دیگر از تاریخ آمریکا؛ سال‌های ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۴ که آمریکا درگیر جنگ‌های داخلی بود. شورشیانِ استقلال‌طلب در ایالت‌های جنوبی قیام کرده بودند و ارتش متحد به رهبری جنرال شرمن برای سرکوب آن‌ها دست به کار شد. بنا به دستور آبراهام لینکلن برده‌های هر شهری که از شورشیان گرفته می‌شد، آزاد می‌شدند تا نیروهای شورشیان پرجمعیت‌تر نشوند. پیش‌روی داستانِ این لشکرکشی است.
پیش‌روی رمان پُرشخصیتی است: برده‌ی آزادشده‌ای که عضو تیم پزشکی ارتش می‌شود، زندانی فراری شورشیان که با لباس مبدل با ارتش متحد همراه می‌شود، زن بی‌پناهی که ارتش زمین‌هایش را تصرف می‌کند و همسرش را در جنگ از دست می‌دهد و چاره‌ای جز پیوستن به همان ارتش ندارد، دکتر عجیب‌وغریب ارتش که پیش از این در رمان «آب‌کردن» هم حضور داشت و خودِ ژنرال شرمن، همه جزئی از روایت دکتروف‌اند از پیش‌روی ارتش آمریکا برای سرکوب شورشیان. همه از جایی و به امیدی به ارتش می‌پیوندد تا جنگ تمام شود و بالأخره آزاد شوند، بتوانند جوری زندگی کنند که خودشان دوست دارند.
با وجود آن‌که کتاب پرشخصیت و پراتفاق است و تند و جذاب پیش می‌رود و تصویری تأثیرگذار از جنگ و ویرانی‌ای که بر جا می‌گذارد نشان می‌دهد و با وجود نثر ریزبینِ دکتروف و جمله‌های بلندش که در ترجمه هم خوب از آب درآمده است، باز به نظرم «پیش‌روی» به قدرتِ رگتایم نیست. در پیش‌روی خبری از تخیل عنان‌گسیخته‌ی رگتایم نیست. پیش‌روی رمانی تاریخی و وفادار به تاریخ است، رمانی است به سبکِ «جنگ آخر زمان» یا «سور بز» یوسا، اما با فرمی ساده‌تر و گستردگی کم‌تر. شخصیت‌ها آن‌قدر پررنگ نمی‌شوند و بعضی جاها انگیزه‌هایشان هم درست معلوم نیست.
به نظرم دکتروف در پیش‌روی بیش از آن‌که داستان‌نویس باشد، روایت‌گر تاریخ است؛ که البته روایت‌گر خوبی هم هست.